اداره شهرستان اسدآباد

به گزارش روابط عمومی اداره دامپزشکی شهرستان اسدآباد، دکتر عادل بصیری رئیس اداره دامپزشکی این شهرستان گفت: در آستانه چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی قرار داریم ،انقلابی که با وحدت کلمه همراهی ملت ورهبری امام گونه خمینی کبیر در بهمن ماه سال 1357بزرگترین اتفاق قرن را رقم زد.علیرغم سختی هایی همچون ترورشخصیتها،قائله های قومی ،هشت سال جنگ تحمیلی و تحریمهای ظالمانه ای  که در طول این چهل سال متوجه انقلاب ملت ایران شد، اما این انقلاب پویا ،سرزنده و با اقتدار به شکرانه چهلمین سال خود را پشت سر گذاشت.

وی افزود: بررسی اقدامات صورت گرفته در چهل سال اخیر و تطبیق آن با وضعیت پیش از انقلاب اسلامی در حوزه های مختلف نشان می دهد که تحولات وپیشرفتهای صورت گرفته بسیار برجسته و چشمگیر است .یکی از این حوزه ها که نقش بسیار موثری را در زندگی مردم ایفاء نموده ،بخش دامپزشکی و ایجاد امنیت غذایی برای مردم است.

در ادامه دکتر عادل بصیری تصریح کرد: اداره دامپزشکی اسدآباد از جمله دستگاههایی است که از طریق تحقیقات گسترده علمی پیشگیری از بیماری ها نقش موثری را در افزایش جمعیت دامی ومتعاقب آن تامین امنیت غذایی را عهده دار بوده است . بررسی وضعیت پیش وپس از انقلاب نمایانگر جهش بسیار چشمگیر در این دستگاه مهم است.

وی خاطر نشان کرد: چهل سال قبل در اوایل انقلاب فقط دامداران در روستاها با وظایف و فعالیت های دامپزشکی آنهم فقط به عنوان واکسیناتور آشنایی مختصری داشتند؛ اما امروزه تمام اقشار جامعه به نحوی از خدمات دامپزشکی برخوردار بوده و با فعالیت های آن بصورت نسبی آشنا می باشند. علاوه بر آن تاثیر گذاری خدمات دامپزشکی در ارتقاء بهداشت عمومی و سلامت جامعه به صورت کامل از سوی متولیان بهداشت و درمان به رسمیت شناخته شده است.

این مقام مسئول اذعان نمود: توسعه دامداریهای صنعتی و فعالیت های آبزی پروری از یک سو  و امر مهم نظارت بر بهداشت و سلامت مواد غذایی و ضرورت تضمین سلامت محصولات صادراتی توسط دامپزشکی و کنترل بیماریهای مشترک بین انسان و دام ازسوی دیگر، گسترش ماموریت های حاکمیتی نظارتی و بهداشتی دامپزشکی را ایجاب نموده است و خوشبختانه به موازات توسعه بخش های مذکور دامپزشکی هم توسعه درخوری یافته است.

وی با یادآوری وظایف دامپزشکی خاطرنشان کرد:وظیفه دامپزشکی حفظ و حراست ازسرمایه دامی، تامین بهداشت دام و کنترل و پیشگیری مبارزه با بیماریهای دام و بیماریهای مشترک بین انسان و دام، تامین بهداشت فراورده های خام دامی و نهایتا تامین سلامت و امنیت غذایی جامعه است.

رئیس اداره دامپزشکی شهرستان اسدآباد عملکرد این اداره با مقایسه پیش وپس از انقلاب آغاز کرد وگفت: دامپزشکی یکی از بخش های پویای اقتصادی شهرستان و با ارزش افزوده قابل توجه می باشد که نقش مهمی در اقتصاد و اشتغالزایی ایفا می کند.

دکتر بصیری بیان داشت:دامپزشکی شهرستان با تکیه بر نیروی انسانی متخصص امکانات و تجهیزات در شهرستان ، تمام بیماریهای حوزه دام، طیور، آبزیان و زنبور عسل را رصد و پایش نموده و با اجرای برنامه ای کنترل، پیشگیری،مبارزه و ریشه کنی بیماریها، پایش و مراقبت و انجام اقدامات بهداشتی و قرنطینه ای در خصوص دام و فرآورده های خام دامی به سطحی از توانایی رسیده که در کمترین زمان ممکن و با واکنش سریع در برابر بیماریها از خسارات اقتصادی به بخش دامپروری جلوگیری نموده و افزایش تولید، تامین و امنیت غذایی، تامین بهداشت و سلامت دام و تثبیت اشتغال را دراین بخش تضمین نموده است.

دکتر بصیری با تشریح اقدامات نظارتی صورت گرفته در راستای پیشگیری از تسری بیماری به جمعیت دامی شهرستان در سالهای اخیر خاطرنشان کرد:پایش و مراقبت شبانه روزی بیماریهای دام، طیور، آبزیان و زنبور عسل از طریق شبکه گسترده واحدهای اداری و فنی و ثبت اطلاعات بیماریها و اپیدمی بیماریها در سامانه جی آی اس و تحلیل داده ها از مهمترین اقدامات صورت گرفته درراستای حفظ و همچنین افزایش جمعیت دامی شهرستان است.

وی تامین امنیت غذایی شهروندان را یکی از مهمترین برنامه دامپزشکی عنوان کرد:ماموران دامپزشکی شهرستان  با نظارت بر حمل و نقل دام و فراورده های خام دامی از طریق سامانه یکپارچه قرنطینه و نظارت بهداشتی مستمر بر مراکز مجاز تولید، توزیع، نگهداری و عرضه فراورده های خام دامی فضای امنی برای تولید محصولات غذایی مورد نیاز شهروندان فراهم آورده است.

بصیری  در ادامه  بیان داشت:جذب سالیانه اعتبار از محل اعتبارات ملی و استانی و هزینه کرد آن در راستای تجهیز واحد های فنی، قرنطینه و تجهیز اکیب های واکسیناسیون، تامین واکسن و نهاده های بیولوژیک دامی و اجرای عملیاتهای پیشگیری از بیماریهای دام و بیماریهای مشترک و واکسیناسیون سالیانه حدود یک میلیون نوبت سر دام سبک و سنگین، که در نتیجه این اقدامات گسترده ،در حال حاضر هیچگونه همه گیری و اپیدمی بیماریهای دام، طیور و آبزیان در شهرستان وجود ندارد.

رئیس اداره  دامپزشکی در ادامه به وضعیت شیوع بیماری ها دامی و یا مشترک بین دام وانسان در شهرستان اشاره کرد وبیان داشت:خوشبختانه با اقدامات موثر پیشگیرانه در حال حاضر هیچگونه اپیدمی ویا بیماری خاصی  در بین جمیعت دامی شهرستان مشهود نیست.

رئیس اداره دامپزشکی شهرستان اسدآباد افزود: ریشه کنی بیماری طاعون گاوی در سال 1387، استقرار سامانه پایش و مراقبت بیماری های دام رصد و پایش عوامل بیماری زا در دام، طیور، آبزیان و زنبورعسل در سطح شهرستان، ثبت گزارش لحظه ای بیماری ها و تمام عملیات انجام شده در این بخش از جمله واکسیناسیون، پایش و مراقبت بیماری ها، سمپاشی و آزمایشات از دیگر اقدام های انجام شده در اداره دامپزشکی شهرستان اسدآباد در طول چهار دهه گذشته برای تحقق شعار غذای سالم از سفره تا مزرعه در شهرستان اسدآباد بوده است.

دکتر بصیری افزود: انجام تست و واکسیناسیون فراگیر دام ها علیه بیماریهای مشترک بین انسان و دام، حذف دام های آلوده از چرخه تولید، مصرف و کاهش مبتلایان انسانی به این بیماری ها نسبت به قبل از انقلاب اسلامی، واکسیناسیون دام ها علیه بیماری های واگیر و غیرواگیر دامی، کنترل بیماری های دامی از جمله طاعون نشخوار کنندگان کوچک ، آبله، شاربن و بروسلوز از جمله اقدام های بهداشتی در طول چهار دهه گذشته بوده است.

رئیس اداره دامپزشکی اسداباد افزود: ارتقاء سطح بهداشت و امنیت زیستی در واحدهای پرورشی طیور، کنترل بسیاری از بیماری های واگیر طیور از قبیل آنفلوانزا، گامبرو، مارک، آبله طیور و ...، کاهش خسارات، افزایش تولیدات بخش طیور ارتقاء سطح بهداشت و امنیت زیستی در واحدهای پرورشی آبزیان و کنترل بیماری های ویروسی و خطرناک نیز در این مدت انجام شده است.

راه اندازی سیستم یکپارچه قرنطینه، کنترل حمل و نقل دام، طیور، آبزیان، زنبور عسل و فرآورده های خام دامی به منظور کنترل سلامت محموله های ورودی، خروجی و کاهش ترددهای غیرمجاز، حذف داروهای مضر برای سلامتی انسان از چرخه مصرف حیوانات( دام، طیور و آبزیان) از قبیل فورازولیدون، کلرامفنیکل، مالاشیت گرین و ارتقاء بهداشت عمومی مردم نیز در راستای افزایش سلامت جامعه انسانی شهرستان اسدآباد در این مدت راه اندازی شده است.

نیروی انسانی متخصص دستاورد انقلاب اسلامی در دامپزشکی

وی با بیان اینکه اقدامات قبل و بعد انقلاب در حوزه دامپزشکی قابل مقایسه نیست، افزود: در ابتدای تاسیس این سازمان و قبل از انقلاب پرسنلی که در آن موقع  ارائه خدمت می کردند  آنها افرادی با مدرک کاردانی دامپزشکی و پایین تر بعنوان تکنسین و واکسیناتور اقدام به واکسینه و پوشش دام های بومی در برابر بیماری های واگیردار دامی و قابل انتقال بین انسان و دام کنند؛ هم اکنون با توجه به رشد روز افزون علوم مختلف، دامپزشکی هم در کنار سایر علوم گستردگی و پیشرفت خود را داشته به گونه ای که در بخش دولتی 5 دکتر دامپزشک، 5 نفر لیسانس رشته های مختلف در رشته های علوم آزمایشگاهی و بهداشت مواد غذایی دامپزشکی دارد و 2 نفر با مدرک کاردانی دامپزشکی مشغول خدمات رسانی در بخش دولتی هستند.

به گفته وی، این مسئول، انجام تست و واکسیناسیون فراگیر دام ها علیه بیماریهای مشترک بین انسان و دام،واکسیناسیون دام ها علیه بیماری های واگیر و غیرواگیر دامی، کنترل بیماری های دامی از جمله طاعون نشخوار کنندگان کوچک، آبله، شاربن و بروسلوز از جمله اقدام های بهداشتی در طول چهار دهه گذشته بوده است.

رونق فعالیت های بخش خصوصی دامپزشکی به برکت نظام مقدس جمهوری اسلامی

قبل از انقلاب فعالیت بخش خصوصی دامپزشکی در شهرستان اسدآباد بسیار محدود بوده است و بعد از انقلاب علاوه بر توسعه تاسیس داروخانه، فعالیت های درمانی هم که در محل اداره توسط نیروهای بخش دولتی انجام میشده  به تدریج به بخش خصوصی واگذار می شود و دامپزشکان متقاضی با اخذ پروانه درمانگاه و اشتغال به درمان دامپزشکی فعالیت خود را ازدهه 70 شروع می کنند به دنبال آن فعالیت درمانی کلینیک های بخش دولتی به طور کلی متوقف شده و علاوه بر فعالیت های درمانی ، مراکز مایه کوبی بخش خصوصی هم تاسیس می شوند و مایه کوبی واکسن های غیر استراتژیک مثل آنتروتوکسمی ، قانقاریا ، آگالاکسی ، پاستورلوز و تمام واکسن های طیور با نظارت بخش دولتی به بخش خصوصی واگذار می گردد.

رئیس اداره دامپزشکی شهرستان اسدآباد در ادامه با بیان اینکه قبل از انقلاب به علت نبود دامپزشک صرفا از روی ظاهر دام نسبت به درمان آن اقدام می کردند، افزود: قبل از انقلاب هیچ داروخانه و واحدهای درمانی و درمانگاهی در شهرستان وجود نداشت و تمامی این خدمات در داخل ادارات دولتی انجام می شد، هم اکنون در شهرستان 5 درمانگاه دامپزشکی، 5 واحد داروخانه و 2 مرکز مایه کوبی وجود دارد و اشتغالزایی 32 نفر در قالب  13 نفر دکتر دامپزشک 10 نفر کارشناس و کاردان دامپزشکی و ... در شهرستان اسدآباد وجود دارد که در قالب مکان های مختلف به مثل درمانگاه،داروخانه،مراکز مایه کوبی در حال فعالیت هستند که این میزان در اوایل انقلاب و قبل از انقلاب صفر بوده است.

وی همچنین اشتغالزایی تعداد 5 نفر از دامپزشکان و 15 نفر سایر رده های دامپزشکی مانند کارشناسان علوم آزمایشگاهی،بهداشت مواد غذایی با منشا دامی و کاردان های دامپزشکی و ... ایجاد شده است که به عنوان مسئولین فنی  بهداشتی در مراکز بسته بندی گوشت،رستورانها،سلف غذای خوری بیمارستانها و دانشگاهها (سلف غذاخوری)، کارخانجات خوراک دام و طیور، ایستگاههای جمع آوری شیر و ... مشغول بکار هستند و فعالیت بخش خصوصی دامپزشکی اسدآباد روز به روز از رونق بیشتری برخوردار می شود.

بصیری درخصوص برون سپاری خدمات دامپزشکی به بخش خصوصی بیان داشت:دامپزشکی یکی از دستگاههای پیشرو در اجرای اصل 44 قانون اساسی یعنی واگذاری خدمات به بخش خصوصی است بنحویکه در راستای اجرای اصل 44  در سالهای اخیر با  ساماندهی حوزه دارو و درمان و واگذاری 100 درصد بخش دارو و   95 درصد بخش درمان و صددرصد واکسنهای طیور به بخش خصوصی واگذار شده است.

در حال حاضر مراکز مایه کوبی بخش خصوصی علاوه بر انجام عملیات مایه کوبی غیر استراتژیک با عقد قرارداد با بخش دولتی در انجام بخشی از عملیات مایه کوبی بخش دولتی هم مشارکت دارند.

رئیس اداره دامپزشکی اسدآباد با بیان اینکه هم اکنون حدود 41 درصد کارکنان بخش دولتی و 45 درصد کل پرسنل بخش خصوصی و دولتی دامپزشکی شهرستان اسدآباد در حال حاضر دارای مدرک تحصیلی دکتری دامپزشکی و مابقی در دارای مدرک تحصیلی پایین تر از دکتری می باشند که نسبت به اوایل انقلاب تغییر چشمگیری به نفع افراد دارای مدارک دانشگاهی ایجاد شده است. این ترکیب نیروی انسانی دارای تحصیلات عالیه  یکی از مزایای ساختار اداری اداره دامپزشکی نسبت به سایر ادارات می باشد.

نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی

سالها دامپزشکی در سکوت و گمنامی در روستاها به خدمت رسانی می پرداخت و کمتر شهروندی حتی با نام دامپزشکی آشنا بود تا اینکه با تصویب ماده 11 آئین نامه بهداشت محیط در سال 70 مسئولیت نظارت بهداشتی بر تمام مراحل تولید، فرآوری، توزیع و عرضه مواد خام دامی به دامپزشکی واگذار گردید و این سرآغاز حضور دامپزشکی در عرصه شهرها بود که مسیر جدیدی برای حضور دامپزشکی دراماکن تولید، توزیع و عرضه مواد غذایی در سطح شهری باز کرد.

قبل از آن فعالیت دامپزشکی در سطح شهرها فقط به نظارت و بازرسی بهداشتی در کشتارگاه های دام خلاصه می گشت که گاها این اقدام نیز به حساب شهرداری ها گذاشته میشد.  همانگونه که ذکر شد گسترش این دامنه مسئولیت، که مبنای قانونی داشت و قبلا مورد غفلت قرار گرفته بود، موجب تحولی عظیم در ارتقاء بهداشت مواد غذایی با منشاء دامی و بهداشت عمومی گردید.

زمانی به طول نیانجامید که با برگزاری دوره های آموزشی در حوزه نظارت و بازرسی بهداشتی فرآورده های خام دامی، افراد ذیصلاح بیشتری به جمع بازرسین اضافه شدند و کارت ضابط دادگستری برای بازرسین نیز تهیه گردید تا با اقتدار بیشتری برای سلامت جامعه قدم بردارند.

در همین دوره با صدور دفترچه های بهداشتی برای کلیه مراکز عرضه، سردخانه ها، رستوران ها، تالارها و ... بابی گشوده شد تا تمامی بازدیدها و موارد تخلف هر واحد ثبت و نگهداری شوند. ضبط و معدوم سازی حجم قابل توجهی  فرآورده های فاسد در همان ابتدای واگذاری نظارت مراکز سطح شهر به دامپزشکی حاکی از این موضوع بود که به لحاظ تخصصی بودن کار، تا آن زمان سایر دستگاه های مسئول آشنایی کامل و تسلط کافی بر امر بازرسی بهداشتی نداشتند.

در گام بعدی ساماندهی بهداشتی مراکز عرضه فراورده های خام دامی در دستور کار قرار گرفت که با چالش های بسیار زیادی تا به امروز همراه بوده است اما با همت همکاران دامپزشکی موارد زیر اجرائی گردیده است:

* طرح نصب نشانه گزاری جنسیت(نر و ماده) و نوع دام کشتاری بهمراه تاریخ تولید و انقضاء توسط کشتارگاه صنعتی صالح آباد مجهز به سیستن پیش سرد که گوشت شهرستان اسدآباد توسط سه خودروی سرردخانه دار از این محل تامین می گردد.

*تجهیز مراکزعرضه به یخچال های ویترین دار با برودت مناسب

*نصب توری و یا پرده هوا جهت جلوگیری از ورود حشرات موزی

*رعایت بهداشت فردی توسط فروشندگان و دارا بودن کارت بهداشت

*بهبود و اصلاح وضعیت مراکز از لحاظ روشنایی، قابل شستشو بودن کف، دیوارها و...

*جمع آوری دست فروشان آلایش های خوراکی

گوشت مرغ یکی از نیازهای ضروری غذایی به شمار می رود. روند رو به افزایش مرغداری های  شهرستان می توانست گوشت مرغ مصرفی مورد نیاز شهروندان را تامین کند اما تا دهه 70 کشتار  مرغ به شیوه سنتی به عنوان یک مشکل در شهرستان مطرح بود و کلیه مراحل کشتار، پرکنی، تخلیه امعا و احشا و... در مرغداری ها در بدترین شرایط بهداشتی انجام می شد و گاها مسافت بسیار طولانی حمل از مرغداری تا بازار عرضه وجود داشت که بر مشکلات بهداشتی گوشت عرضه شده می افزود. اما خوشبختانه امروزه با تغییر رویکرد  کشتار سنتی به صنعتی، گام مهمی در این خصوص برداشته شده است.

در سال های آغازین دهه 80 طرح بسته بندی مرغ در پاکت های پلاستیکی دارای مشخصات ضروری و تاریخ تولید و انقضا، شروع و اجرایی گردید  گرچه در ابتدای راه برای عرضه و مصرف مرغ بسته بندی شده مقاومت هایی وجود داشت اما با آموزش و شفاف سازی های پیاپی این مشکل مرتفع و عموم مردم به مزیت بهداشتی آن واقف گردیدند.

ساماندهی حمل و نقل دام، طیور و فرآورده های خام دامی با وسائل نقلیه کد دار و تایید صلاحیت شده دامپزشکی دارای شرایط بهداشتی مناسب از جمله داشتن ترموگراف و ترموکینگ، نیز تحول خوبی در تامین شرایط بهداشتی حمل و نقل بود. این مهم در رابطه با حمل شیر خام نیز مطرح بود که با احداث ایستگاه های جمع آوری شیر خام در سطح شهرستان، حمل شیر خام با دبه های پلاستیکی از دامداری ها منتفی و تنها با تانکرهای دو جداره استیل از مراکز جمع آوری به مقصد کارخانجات حمل می شد، که آغاز این راه با مشکلات بسیاری همراه گشت اما خوشبختانه با تلاش ها و پیگیری های مداوم و با در نظر گرفتن تسهیلات ویژه جهت احداث و تجهیز این ایستگاه ها، دامپزشکی توانست آن را نهادینه نماید و تمامی آزمایشات ابتدائی از جمله تشخیص برخی تقلبات، اندازه گیری بار میکروبی شیر و ... توسط مسئولین فنی بهداشتی مستقر در این مراکز صورت پذیرد و از پذیرش شیر خام فاسد و غیر بهداشتی جلوگیری به عمل آید.

در فرهنگ و آداب مذهبی اسلامی غذای حلال و ذبح شرعی از اهمیت بسزایی برخوردار بوده است. گرچه در دهه های قبل نیز این مهم بسیار مورد توجه قرار می گرفت اما به طور رسمی در سال های ابتدائی دهه 80 ناظرین شرعی در کنار ناظرین بهداشتی در کشتارگاهها  استقرار یافتند تا بر ذبح شرعی دام و طیور نظارت ویژه ای داشته باشند.

در آذر ماه سال 1387 آیین نامه اجرایی نظارت بهداشتی دامپزشكی تصویب می گردد. با ابلاغ این آیین نامه مسیر سازمان دامپزشكی كشور برای نظارت هرچه بهتر و بیشتر بر كار تولیدكنندگان فرآورده های خام دامی، مراكز نگهداری و پرورش، تولید خوراك دام و... هموار شد. هدف دولت از تصویب و ابلاغ این قانون سلامت دام، غذای سالم و در نهایت دسترسی مردم به موادغذایی بهداشتی و سالم می باشد.

سلامت و بهداشت تخم مرغ به عنوان یک ماده غذایی در سفره غذایی اکثر افراد جامعه همیشه مورد توجه بوده است.در دهه 80 طرح شناسنامه دار کردن تخم مرغ و درج تاریخ تولید و انقضا و نام واحد تولیدی اجرایی گردید. که گامی موثر در تامین سلامت جامعه بوده و هم اکنون کلیه تخم مرغ های تولیدی به صورت مستمر تحت نظارت و بازرسی بهداشتی دامپزشکی قرار دارند.

با ورود به دهه 90 ضرورت احداث کشتارگاه های صنعتی دام و توقف کشتار در کشتارگاه های سنتی بیش از پیش احساس می گردید و با وجود کشتارگاه صنعتی دام در صالح آباد با فاصله 25 کیلومتری با اسدآباد با تجهیزات کاملا صنعتی و بهداشتی،کشتارگاه سنتی دام اسدآباد به علت قرار گرفتن در حریم بهداشتی 3 واحد تولیدی و همچنین فاقد سیستم پیش سرد،تبدیل ضایعات،تصفیه خانه و ... بود که سرانجام با حکم قضایی اداره محیط زیست اقدام به تعطیلی کشتارگاه اسدآباد نمود و با انجام اصلاحات ساختاری و مدیریتی و ناوگان حمل و نقل بهداشتی و تجهیز تمامی کشتارگاه های دام استان به پیش سرد کن جهت نگهداری لاشه به مدت 24 ساعت به منظور ایجاد تغییرات مناسب بیوشیمیایی در گوشت و رسیدن به تردی مناسب و پیشگیری از بیماری هایی همچون تب خونریزی دهنده کریمه کنگو با پیگیری های شبانه روزی مسئولین اداره کل دامپزشکی استان همدان از جمله اقدامات ارزشمندی است که در سالهای اخیر محقق گردیده، و تاثیر بسزایی در ارتقاء بهداشت گوشت داشته است.

افزون بر ماموریت های روزانه دامپزشکی در زمینه نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی، در مناسب های خاص مثل ایام عید نوروز، عید قربان، تاسوعا و عاشورا، توسط اکیپ های ویژه دامپزشکی نظارت بر بهداشت گوشت دام های قربانی و محصولات عرضه شده در مراکز تحت نظارت، صورت می پذیرد.

همچنین با عنایت به ضرورت تایید سلامت گوشت های وارداتی از نظر بهداشتی و شرعی، ناظرین بهداشتی و شرعی دامپزشکی برای نظارت بر کشتار دام به کشورهای طرف قرارداد اعزام می شوند.

بازرسی بهداشتی یک تیغ دو لبه است که در صورت هرگونه سهل انگاری و قضاوت اشتباه، یا سلامت مردم و یا سرمایه مردم مورد تهدید قرار می گیرد. خوشبختانه با آموزش های فنی و قانونی لازم بازرسین بهداشتی با دقت بسیار در این مسیر سخت گام بر می دارند تا به وظیفه خطیر خود عمل نمایند و ضمن راهنمایی مسئولین مراکز مرتبط، با موارد تخلف برخورد قاطع و قانونی صورت گیرد.

در سال 1397 شاهد احداث اولین کارگاه بسته بندی فرآورده های خام دامی بودیم که تحت نظر یک نفر دکتر دامپزشک به فنی بهداشتی فعالیت می نماید. از مزیت های احداث این نوع کارگاه ها علاوه بر اشتغال زایی و کارآفرینی، عنوان مسئول ارائه محصولات بسته بندی شده آماده طبخ در اوزان مختلف می باشد که با توجه به شرایط و نیاز جامعه، احداث این چنین کارگاه هایی از ضرورت ها محسوب می گردد

مبارزه با بیماری های دامی

عملیات مبارزه با بیماریها طی چهل سال بعد از انقلاب دستخوش تحولات زیادی شده است. شروع کار اداره دامپزشکی محدود به عملیات مبارزه با بیماری های دامی از طریق واکسیناسیون و بیماری یابی و درمان بوده که با اعتبارات و پرسنل بسیار محدود انجام می شده است. بطوریکه بدلیل کمبود سرسوزن، بایستی سرسوزن ها دوباره تیز میشده و مورد استفاده قرار میگرفته است.

از اقدامات تاثیرگذار دامپزشکی شهرستان اسدآباد تا اواخر دهه 70، واکسیناسیون علیه طاعون گاوی بود که از برنامه های اصلی بوده و با حساسیت و جدیت بسیاری پیگیری می شد.

از اواخر دهه 70 واکسیناسیون طاعون گاوی متوقف و شهرستان وارد فاز سرومانیتورینگ و ریشه کنی بیماری شد. با پذیرش رسمی عاری بودن کشور از طاعون گاوی توسط سازمان جهانی بهداشت دام (OIE) در سال 1387 (2008) برنامه ریشه کنی طاعون گاوی به شکل مراقبت فعال و غیرفعال بیماری ادامه یافت، و در نهایت 3 سال بعد، در سال 2011 ریشه کنی طاعون گاوی بطور رسمی اعلام شد.

طاعون گاوی دومین بیماری پس از آبله انسانی بود که در دنیا ریشه کن شد و پس از آن فلج اطفال ریشه کن شد. ریشه کنی طاعون گاوی در سطح شهرستان و  کشور یکی ازموفقیت های بزرگ سازمان دامپزشکی بعد از انقلاب اسلامی  محسوب می شود.

در دهه 70 اجرای سیستماتیک مراقبت بیماری های دامی فصل جدیدی در بحث پایش و مراقبت بیماری های دامی باز کرد که انتقال این اطلاعات از طریق تلفن، دورنما، دیسکت کامپیوتری و به صورت دستی انجام می شد.

از اواخر دهه 70 با شروع به کار مراکز مایه کوبی و درمانی بخش خصوصی، بخشی از عملیات مبارزه با بیماری ها توسط بخش خصوصی انجام می شد.با حذف بخشی از یارانه مربوط به واکسن و دارو، درمان و عرضه دارو از طریق داروخانه ها به بخش خصوصی واگذار شد، که اداره دامپزشکی شهرستان بر این مراکز و همچنین داروخانه های دامپزشکی نظارت مستقیم دارد.

با وجود مراکز بخش خصوصی در دهه 80، فعالیت های مبارزه با بیماری های دام وارد مرحله تازه ای شد. واگذاری درمان، و همچنین عملیات واکسیناسیون دام به مراکز بخش خصوصی در قالب طرح های مقابله با عوارض خشکسالی، و توسعه خدمات بهداشتی درمانی دامهای روستایی و عشایری، علاوه بر ارائه خدمات رایگان به دامداران، ایجاد اشتغال در بخش خصوصی و کمک به کوچک سازی دولت، امکانات جدیدی برای گسترش فعالیت های دامپزشکی فراهم کرد.

با ادامه فعالیت این مراکز، برخی واکسن ها از جمله آنتروتوکسمی، قانقاریا و آگالاکسی در اختیار شرکت پخش استانی و از این طریق در اختیار مراکز مایه کوبی بخش خصوصی قرار گرفت که با مراجعه مستقیم به این مراکز، دامدار، خدمات واکسن و واکسیناسیون را به صورت بهادار دریافت می کرد که تا امروز نیز ادامه پیدا کرده است. ورود بخش خصوصی به حوزه فعالیت های کنترل و مبارزه با بیماری های دام و طیور علیرغم تاثیرات مثبت خود مشکلاتی را نیز به همراه داشته است که با توانمند سازی این بخش در زمینه های فنی و خدمات رسانی و جلب اعتماد عمومی به ابزار قدرتمندی برای مدیریت بهداشت و بیماری های دام و طیور و آبزیان و زنبور عسل تبدیل خواهد شد.

پس از قطع واکسیناسیون طاعون گاوی و بروز بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک (PPR)، واکسیناسیون هدفمند علیه این بیماری نیز به برنامه های اداره دامپزشکی افزوده شد. در اوایل دهه 80 همچنین واکسیناسیون بروسلوز گاو با دز کاهیده واکسن S19 نیز در دستور کار قرار گرفت که پس از 3 سال واکسن های S19 از برنامه کنترل بروسلوز حذف و واکسن های RB51 جایگزین آنها شدند. در اوایل این دهه واکسن دز کاهیده واکسن Rev1 نیز برای تزریق در گوسفند و بزهای بالغ و برای افزایش مدت ایمنی واکسن وارد برنامه واکسیناسیون دام شد.

در نیمه اول دهه 80 زنجیره سرد واکسن نیز تکمیل و در  شهرستان  سردخانه  نگهداری واکسن احداث و توسط اداره کل دامپزشکی استان همدان واکسن های مورد نیاز خریدار و با کامیون، کامیونت، و دیگر وسایل حمل و جابجایی واکسن به شهرستان منتقل  می شد.

از دیگر تحولات، راه اندازی سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) دام در سال 1386 بود که امکان بسیار سودمندی برای ثبت گزارشات عملیات های بررسی، مراقبت و مبارزه با بیماری های دامی مثل ثبت گزارشات واکسیناسیون، پایش و مراقبت فعال، و ثبت بیماری ها بصورت برخط بود. با استفاده از این سامانه و ثبت اطلاعات کلیه واحدهای دامداری و روستاها و مراتع علاوه بر اینکه اطلاعات با سرعت بیشتری از شهرستان به استان و از استان به سازمان دامپزشکی ارسال شد، امکان تهیه نقشه و بررسی وضعیت جغرافیایی کانون های بیماری و مدیریت بیماری های دامی فراهم شد. در سالهای ابتدایی دهه 90 به سامانه تحت وب ارتقا یافت و با ایجاد امکان تعریف مراکز خصوصی، ثبت مستقیم تعدادی از گزارشات توسط این مراکز انجام می شود.

از حوادث مهم دهه 80 برای حمایت از دامداران در حوزه بهداشت دام، فعالیت های گسترده ای از جمله واکسیناسیون دامها، سمپاشی بدن و جایگاه دام، توزیع دارو و مکمل تغذیه ای بین دامداران و نوارهای آپیستان ضد واروآ در بین زنبورداران به صورت رایگان انجام شد.

در اوایل دهه 90 اپیدمی بیماری تب برفکی در کشور و به تبع استان و شهرستان اسدآباد  اتفاق افتاد. شروع اپیدمی بدلیل ورود گاو قاچاق به کشور بود و نمونه برداری انجام شده از گاوهای مبتلا در شهرستان اسدآباد و آزمایشات انجام شده نشان دهنده ورود سویه جدید ویروس تب برفکی به کشور بود.

از اقدامات و تحولات شاخص دهه اخیر می توان موارد ذیل را نام برد:

اجرای طرح ضربتی پایش بروسلوز در تمام جمعیت دام گاو شهرستان اسدآباد و حذف دام های راکتور مثبت بروسلوز از دیگر اقدامات شاخص این دهه است.

از دیگر تغییرات در استراتژی واکسیناسیون در این دهه حذف واکسن دز کاهیده Rev1 از برنامه مایه کوبی گوسفند و بز بود.

با ورود برخی بیماری های اگزوتیک مثل لمپی اسکین به کشور، برنامه واکسیناسیون و مراقبت فعال این بیماری اجرا شد که خوشبختانه در شهرستان اسدآباد و استان همدان مورد از بیماری تایید نشد. با توجه به خطر و سابقه ورود بیماری های نوپدید به کشور و بازپدیدی بیماری ها، مثل ورود ویروس CCHF و سویه های جدید ویروس تب برفکی، پاسخ سریع و اقدام به موقع در این موقعیت ها برای صیانت از جمعیت دامی، تامین امنیت غذایی و حفظ بهداشت عمومی از اولویت های اداره دامپزشکی شهرستان اسدآباد است.  

به موازات گسترش صنعت اسب در شهرستان اسدآباد و افزایش مراکز نگهداری اسب، باشگاه ها و مسابقات سوارکاری، اقدامات بهداشتی و دامپزشکی درخصوص اسب نیز افزایش یافته است. حضور دامپزشکان فعال در بخش خصوصی در زمینه درمان اسب از جمله این فعالیت ها است.

پایش منظم و مستمر اسب های شهرستان اسدآباد از نظر بیماری مشمشه از دیگر فعالیت های برجسته بخش دولتی دامپزشکی است که سال 97 تست مالئین حذف و در حال حاضر مراقبت مشمشه بطور کامل از طریق تست سرمی انجام می شود.

بهداشت طیور و آبزیان

بعد از انقلاب تحولات شگرفی در حوزه فعالیت های پرورش طیور و آبزیان در شهرستان اسدآباد پدید آمده است اقدامات بهداشتی و نظارتی دامپزشکی در حوزه صدور پروانه های بهداشتی تاسیس و بهره برداری  واحدهای مرغداری صنعتی و مبارزه با بیماریها نقش بسزایی در توسعه پایدار، تامین امنیت غذایی و بهبود راندمان تولید داشته است.

فعالیت های پیشگیرانه در حوزه بهداشت طیور تا قبل از دهه 70 استفاده از واکسن خوراکی نیوکاسل برای واکسیناسیون طیور بومی بود که با شیوع آنفلوانزا و نیوکاسل در اوایل دهه 70، سازمان دامپزشکی واکسن تزریقی در اختیار قرار داد و با این واکسن ها طیور مایه کوبی شدند.

در سال های بعد از آن با گسترش صنعت طیور در استان و ورود و افزایش بیماری های طیور مثل گامبورو و سویه های جدید برونشیت و آنفلوانزا، به تدریج تنوع و تعدد واکسن های طیور افزایش یافت. که با شروع فعالیت مراکز درمانی و مایه کوبی بخش خصوصی، واکسیناسیون و درمان طیور توسط این مراکز زیر نظر بخش دولتی انجام می شود.

با افزایش تعداد واحدهای مرغداری و تاسیس مرغداری های گوشتی، تخم گذار و اجداد در شهرستان اسدآباد و نیاز روز افزون برای نظارت بهداشتی این واحدها پایش و مراقبت فعال و غیر فعال مزارع مرغ گوشتی، شترمرغ و سایر طیور، نمونه گیری مستمر و دوره ای از مزارع مرغ مادر و اجداد برای ارزیابی بیماری ها توسط بخش دولتی انجام می شود.

وجود زنجیره کامل و فعال پرورش مرغ گوشتی از مزارع مرغ اجداد، مادر و نیمچه گوشتی در شهرستان اسدآباد و مصون ماندن از اپیدمی های مختلف بیماریهای واگیر خطرناک نشان از مراقبت های جدی و موثر دامپزشکی شهرستان اسدآباد دارد و همین امر انگیزه خوبی برای توسعه فعالیت های پرورش طیور گوشتی در شهرستان بوده است.

از اواخر دهه 70 نظارت بهداشتی آبزیان از شیلات به دامپزشکی واگذار شد، و مراقبت فعال و غیر فعال بیماری ها در مزارع پرورش ماهی، نمونه گیری از مزارع برای ردیابی بیماری ها (بویژه نمونه برداری منظم از مزارع ماهی های مولد برای ردیابی بیماری های ویروسی) در دستور کار ادارات دامپزشکی قرار گرفت. همچنین صدور مجوز و نظارت بهداشتی وارد کردن بچه ماهی و تخم چشم زده به مزارع نیز از دیگر امکانات ایجاد شده بود. راه اندازی مرکز تکثیر و پرورش آرتمیا و مرکز تکثیر ماهی قزل آلا در سالهای اخیر نشانگر رو به رشد بودن آبزی پروری در شهرستان و حساسیت نظارت بهداشتی بر این مراکز است. پیشگیری ازشیوع بیماریهای واگیر آبزیان با اقدامات قرنطینه ای و بهداشتی از موفقیت های دامپزشکی شهرستان اسدآباد محسوب می شود.

پس از تجربه موفق راه اندازی GIS دام، در سالهای ابتدایی دهه 90، در حوزه های بهداشت و مدیریت بیماری های طیور، آبزیان و زنبور عسل نیز، GIS راه اندازی شد و کلیه مرغداری ها، زنبورستان ها و واحدهای آبزی پروری و اطلاعات مدیریت بهداشتی طیور، آبزیان و زنبور عسل در این سامانه ها ثبت شد. با فراهم بودن امکان تعریف مراکز خصوصی در این سامانه ها تعداد زیادی از گزارشات مستقیما توسط این مراکز انجام می شود.

در اوایل دهه 90 واکسیناسیون رایگان طیور بومی با عقد قرارداد با مراکز مایه کوبی بخش خصوصی و به صورت رایگان در روستاها انجام شد.

به گفته این مسئول، هم اینک 22  واحد مرغداری در شهرستان فعال است که در این مرغداری ها در سال 96 میزان بیش از یک میلیون قطعه جوجه ریزی و در 9 ماه سالجاری بیش از 700 هزار قطعه جوجه ریزی انجام شده است.

قرنطینه و امنیت زیستی دام

بر اساس ماده 11 آیین نامه بهداشت محیط مصوب سال 1371 هیات وزیران، صدور مجوز ورود و ترخیص و کنترل بهداشتی هر نوع دام و فراورده خام دامی برعهده سازمان دامپزشکی گذاشته شد.

به منظور امکان ردیابی محموله های دام و فراورده های دامی، با راه اندازی سیستم یکپارچه قرنطینه در سال 87، صدور گواهی های حمل و تاییدیه مقصد مبنی بر وصول محموله به صورت سیستمی انجام شد. پیش از راه اندازی این سامانه، صدور گواهی های حمل به صورت دستی انجام می شد.

بتدریج امکانات جدیدی به این سامانه اضافه شد. از جمله امکان آپلود مدارک توسط ارباب رجوع، پرداخت آنلاین هزینه های گواهی صادرات و اتصال به سیستم راهداری که بارنامه به صورت برخط و پس از صدور گواهی توسط دامپزشکی صادر می شود.

اقدامات آموزشی و ترویجی

از اقدامات شاخص آموزشی و ترویجی بعد از انقلاب در حوزه دامپزشکی می توان به فعالیت های گسترده کمیته های ترویج و آموزش جهاد سازندگی در سطح روستاها اشاره نمود. بعد از انقلاب و همزمان با تعطیلی دانشگاه ها هنگام انقلاب فرهنگی و تا چند سال بعد از آن، بسیج دانشجویان و فارغ التحصیلان دامپزشکی در مناطق دامداری محروم توسط جهاد سازندگی و اقدامات ترویجی و آموزشی در کنار ارائه خدمات رایگان بهداشتی و درمانی،از جمله اقدامات جهادی بسیار ارزشمندی محسوب میشود که نقش بسزایی در آشنایی دامداران با بیمارهای دامی و راههای پیشگیری و درمان آنها داشته است.

بعد از ادغام وزارت خانه های جهاد سازندگی و کشاورزی  وجود مدیریت های آموزش و ترویج  در سازمان های جهاد کشاورزی و عدم برخورداری ادارات دامپزشکی از اعتبارات ترویجی، خوشبختانه اقدامات آموزشی و ترویجی در زمینه بیماریهای دامی و بهداشت مواد خام دامی با وسعت و کیفیت خوبی دنبال شده و ده ها نوع جزوه آموزشی، بروشور، پمفلت و... تهیه و موارد متعدد کلاسهای آموزشی لازم برای بهره برداران و مرتبطین بخش برگزار شده و نتایج بسیار ارزشمندی به همراه داشته است.

فناوری اطلاعات

در راستای تحقق اهداف دولت الکترونیک، اداره دامپزشکی اسدآباد نیز اقدامات قابل توجهی را در جهت بهبود ارائه خدمات و اطلاعات به شهروندان با به کارگیری سیستم ها و ابزارهای نوین، به مرحله اجرا گذاشته است. موارد ذیل از جمله این خدمات می باشند:

-راه اندازی سیستم اتوماسیون اداری به عنوان بستر و فرآیند مدیریت بدون کاغذ در ارتباطات بین اداره دامپزشکی با اداره کل و سازمان دامپزشکی کشور.

-راه اندازی سیستم یکپارچه قرنطینه جهت صدور مجوزهای صادرات و واردات و کنترل نقل و انتقال دام در سطح کشور.

-فعال سازی سایت اطلاع رسانی و پرتال دامپزشکی به منظور دستیابی کلیه شهروندان بدون محدودیت مکانی و زمانی به اطلاعات و خدمات دامپزشکی.

-راه اندازی سامانه فراگیر آموزش و ایجاد شناسنامه آموزشی برای پرسنل با ثبت سوابق آموزشی و صدور الکترونیکی گواهی نامه های آموزشی.

-راه اندازی سامانه GIS ( سامانه اطلاعات جغرافیایی) دام، طیور، زنبورعسل، آبزیان و نظارت.

-بهره گیری از سامانه  دریافت شکایات دامپزشکی.

از آنجایی که حفظ کرامت مراجعه کنندگان و دریافت آسان خدمات توسط شهروندان از اهداف اصلی طرح تکریم ارباب رجوع می باشد، اداره دامپزشکی اسدآباد به این امر توجه ویژه ای نموده است.

رئیس دامپزشکی اسدآباد در خاتمه از مدیرکل دامپزشکی استان همدان، نماینده اسدآباد در مجلس شورای اسلامی، فرماندار اسدآباد، امام‌جمعه اسدآباد، رئیس دادگستری و دادستان شهرستان، بخشداران بخش مرکزی و پیرسلمان و نیروی انتظامی و سپاه پاسداران بخاطر همکاری و همراهی با مجموعه دامپزشکی اسدآباد تقدیر و تشکر کرد.